Als kostenbesparing?
Brede inzetbaarheid en flexibiliteit klinken goed, maar werken niet als de bezettingsgraad te laag is of de werkdruk te hoog. Er is ook voldoende tijd nodig voor opleiding en begeleiding van de teamleden én de leidinggevenden. Zelfsturend of zelforganiserend teamwerk mag ook niet gezien worden als kostenbesparing. Je investeert in het team op een andere manier. Het is niet hetzelfde als er 'gewoon een niveau tussenuit halen'.
Ben je er klaar voor?
Is de organisatie van jouw onderneming klaar om verantwoordelijkheden af te staan aan de teamleden? Dat valt soms zwaar. Zo kan het gebeuren dat een team niet de bevoegdheid krijgt om écht zelfsturend te werken.
Heb je iedereen mee en is teamwerk bespreekbaar? Dit goed organiseren is ook altijd maatwerk én vraagt een verregaande vorm van betrokkenheid van de werknemers en de sociale overlegorganen in het veranderingsproces.
Wat is je plan en proces van invoeren? Maak een overzicht van de voorbereidende stappen, hoe je het overleg aanpakt, wat de timing is en hoe je het invoeren evalueert en opvolgt. Maak afspraken.
Welke vorm geef je het team?
Bepaal welke competenties je nodig hebt en de grootte van het team. Dit ligt bij voorkeur tussen 8 à 12 leden. Maak duidelijk welke verantwoordelijkheden het team krijgt toegewezen. Bepaal waarover het team wel of niet zelfstandig beslissingen neemt, bijvoorbeeld over werkverdeling, werkplanning, verlofregeling, kwaliteitsbewaking, opleidingen, evaluatie, aanwervingen van nieuwe collega’s. Op welke manier zal het team communiceren en rapporteren: aan wie, hoe, waarover?
De vorm van het team verschilt naargelang de rol van de leidinggevende. Zo is er bij een zelfsturend team geen leidinggevende, maar kunnen teamleden wel terecht bij een externe coach. Bij een zelforganiserend team coacht en stuurt de leidinggevende, maar ligt de verantwoordelijkheid zo diep mogelijk in het team.
| Zelfsturende teams | Zelforganiserende teams | |
|---|---|---|
| Gelijkenissen |
Het team
Teamleden
|
|
| Verschillen | Er is geen leidinggevende, wel een externe coach. Het team is zelf verantwoordelijk voor het behalen van doelen. | Een leidinggevende stuurt en coacht aan, maar verantwoordelijkheden worden zo diep mogelijk in het team gelegd. |
Eenmaal het team gevormd investeer je in de ontwikkeling en ondersteuning ervan. Hiermee rekening houd je rekening:
- Bekijk de mogelijkheden van teamleden voor wie deze manier van werken toch niet lukt. Verplaats teamleden of stel teams anders samen.
- Bepaal wie welke verantwoordelijkheid opneemt. Zorg voor zoveel mogelijk gedragenheid en duidelijkheid.
- Ga conflict in het team niet uit de weg. Welke afspraken kan je hierrond maken?
- Hoe bevorder je het leren binnen en tussen teams?
- Wat bouw je in om alert te blijven voor een te hoge werkdruk van teamleden?
- Bepaal op welke manier het team evalueert.
- Welke concrete ondersteuning, bijvoorbeeld ICT, is nodig? Bied instructies en informatie aan.
Lees ook deze tips om succesvol zelfsturend of zelforganiserend teamwerk uit te bouwen in je onderneming.
Speel het Teamspel
Wil je teamwerk invoeren of de werking van je teams verbeteren dan kan je aan de slag met het Teamspel. Het uitgangspunt van het spel is de impact van externe ontwikkelingen op de organisatie van het werk in een onderneming. Teamwerk kan een antwoord zijn op de nieuwe uitdagingen.
Welke concrete ondersteuning, bijvoorbeeld ICT, is nodig? Bied instructies en informatie aan.