Welke informatie heb je al?
Ziektecijfers, verloopcijfers, exitgesprekken zijn belangrijke informatiebronnen. Maar durf ook te kijken naar arbeidsongevallen, bijna-ongevallen, pestgedrag, fouten, uitval, klachten … Bekijk ze als knipperlichten die aangeven dat er mogelijk een probleem is.
De Knipperlichten Psychosociale Risico’s is een makkelijk bruikbaar instrument om een eerste aanduiding te krijgen van de aanwezigheid van psychosociale risico’s in de onderneming en van het niveau waarop ze voorkomen. Er is een verkorte en uitgebreide versie en er zijn handige excelbestanden voorzien om cijfergegevens te verzamelen.
Wat doe je al?
Kijk kritisch naar de initiatieven die je al nam. Wat werkte wel en wat niet? Wat is voor verbetering vatbaar?
Meten is weten
Wil je de vinger preciezer op de wonde leggen dan moet je de situatie gedetailleerd in kaart brengen. De verplichte risicoanalyse psychosociale problemen kan je al aardig op weg zetten.
- Vraag hulp aan je interne/externe preventiedienst of kijk op de website van het Belgisch kenniscentrum voor welzijn op het werk hoe je dit aanpakt.
- Stel op basis van de analyse een actieplan op om risico’s in de toekomst te vermijden. Leg de lat hoog genoeg. Omdat het vaak complex is doe je best beroep op externe begeleiding (via je preventiedienst of andere dienstverlener).
Ga in gesprek met je werknemers en leidinggevenden
Er zijn allerlei gespreksleidraden op de markt die je kan gebruiken. Je kan een aantal vragen ook opnemen in het functioneringsgesprek. Of je kan je arbeidsarts vragen enkele items te bespreken tijdens het jaarlijks gezondheidsonderzoek. Gebruik deze gesprekken om ook dieper in te gaan op elementen die uit de risicoanalyse komen.
Organiseer een bevraging (en laat je daarbij helpen)
Naast de psychosociale problemen die je met de risicoanalyse meet, kan je ook andere aspecten van werkbaar werk in kaart brengen. Je kan een bevraging organiseren door:
- je arbeidsarts of externe preventiedienst in te schakelen. Zij hebben heel wat ervaring met bevragingen (en het verwerken van resultaten)
- een bestaande scan te gebruiken, eventueel met ondersteuning van een dienstverlener. Twee belangrijke aandachtspunten bij de keuze van een scan of vragenlijst:
- Kies voor een voldoende ruime analyse. Dat wil niet zeggen dat ze heel lang moet zijn, wel dat ze voldoende aspecten van het werk in beeld brengt.
- Ga voor maximale respons. Zorg dat mensen de vragenlijst makkelijk kunnen invullen en dat de lijst is opgesteld in een vorm die voor iedereen toegankelijk is. In sommige bedrijven zal dat een bevraging op papier zijn, in andere bedrijven via een app. Motiveer mensen om deel te nemen door goed uit te leggen waarom je een bevraging organiseert, hoe je zorgvuldig met de gegevens omgaat en wat je met de resultaten gaat doen.
- Lees welke scans er bestaan en wie welke scan aanbiedt.
- Vraag een werkbaarheidscheque aan ter waarde van € 10 000 om de bevraging te financieren.
Maak een actieplan
De Welzijnswet verplicht ondernemingen een actieplan op te stellen om vastgestelde psychosociale risico’s op te lossen en in de toekomst te vermijden.
Stel acties op die effectief tegemoet komen aan de vastgestelde oorzaken van werkstress. Leg de lat hoog. Werkstresspreventie kan complex zijn en veel tijd vragen. Ook hierin kan je je laten begeleiden (door je (externe) preventiedienst of door andere procesbegeleider).
Ook voor acties die werk werkbaar maken kan je een werkbaarheidscheque aanvragen.
Zet werkstress op de agenda van het sociaal overleg
Hoe breder initiatieven worden gedragen, hoe meer impact ze hebben. Betrek de leden van het Comité voor bescherming en preventie op het werk (CPBW) en de ondernemingsraad bij het in kaart brengen van werkstress. Bespreek met hen de procedure en wat je wil doen met de resultaten. Laat hen meedenken over oplossingen.